26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1071

ΜΕΜΝΗΣΟ
ΑΠΟΦΡΑΔΟΣ
ΝΙΚΗΣ
ΤΟΥΡΚΟΜΑΝΩΝ
ΖΟΦΕΡΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
ΕΞΑΓΓΕΛΛΟΥΣΗΣ
ΡΩΜΑΝΙΑΣ
ΤΕΛΟΣ

26η Αυγούστου 1071

Γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, οι αντικρυστές χερσόνησοι Αίμου και Ανατολίας, οι δύο πτέρυγες του δικέφαλου βυζαντινού αετού κατά τον Μεσαίωνα, γνώρισαν από τα πανάρχαια χρόνια τα σημαντικότερα παλιρροϊκά ρεύματα της ιστορίας και του πολιτισμού. Την εξόρμηση των Αργοναυτών και το πάρσιμο της Τροίας πήγαν ν' αντιστρέψουν οι Πέρσες του Ξέρξη, ώσπου αντίκρυσαν την νέμεσιν της Σαλαμίνας και του Μαραθώνα. Παίρνοντας τη σκυτάλη της ιστορίας ο Μεγαλέξανδρος θα φέρει στην Ανατολή τον πρώτο ευρωπαϊκό πολιτισμό, τον ελληνικό, φτάνοντας ως την Ινδία. Αυτού του πολιτισμού τα όρια θα παγιώσουν οι ρωμαϊκές λεγεώνες στα βουνά της Αρμενίας, τα οποία θα γίνουν αργότερα τα ανατολικά σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, της θρυλικής χιλιόχρονης Ρωμανίας.

Εκεί ο χριστιανικός κόσμος θα αντιμετωπίσει για αιώνες την Ασία και το Ισλάμ, κύματα μανιασμένων επιδρομέων που φτάνουν απανωτά ως τα παράλια της Βασιλεύουσας, για ν' αποκρουστούν και στη συνέχεια ν' απωθηθούν στα φυσικά τους λημέρια. Και παραμένει η Μικρασία ελληνική και χριστιανική, πατρίδα ονομαστών ιεραρχών, στρατηγών και αυτοκρατόρων (πολλοί από αυτούς, Αρμένιοι) πηγή ζωής για το Βυζάντιο, μετά το χάος που έφερε η σλαβική πλημμυρίδα στη χερσόνησο του Αίμου, εκτοπίζοντας τον ελληνόφωνο και λατινόφωνο πληθυσμό από σημαντικό τμήμα της.

Και φτάνουμε στη μοιραία 26η Αυγούστου του 1071. Στην τραγική ήττα του Ρωμανού Δ' Διογένη, από τον Σελτζούκο Αλπ-Αρσλάν στο Μαντζικέρτ της Αρμενίας, ήττα, η σημασία της οποίας δεν έχει, όπως θα έπρεπε, διαποτίσει τη συνείδηση της Ευρώπης, αλλά και τη δική μας. Σε μια εποχή που το δυτικό σκέλος της λαβίδας του Ισλάμ αρχίζει να υποχωρεί στην Ιβηρική χερσόνησο, το ανατολικό σκέλος της συντρίβει στο Μαντζικέρτ την πόρπη της αλυσίδας των βουνών που έζωναν προστατευτικά τη Βυζαντινή Μικρασία, προπύργιο της χριστιανικής Ευρώπης.

Και αρχίζει μέσα από το μοιραίο ρήγμα το μεγάλο ρεσάλτο της τουρανικής-τυρανικής Ασίας, που θα μετακυλήσει - σταδιακά τα σύνορα της ως την καρδιά της Ευρώπης, τη Βιέννη, που μόλις γλίτωσε οριστικά το 1683. Ρεσάλτο που κόστισε τον εθνικό μας ακρωτηριασμό με τον αφανισμό και τη βίαιη μεταλλαγή του χριστιανικού ελληνικού πληθυσμού της Μικρασίας σε τουρκοισλαμικό, καθώς και μερικούς χαμένους αιώνες λήθαργου για τα Βαλκάνια, την ώρα ακριβώς που ξύπναγε η Δύση από τον Μεσαίωνα. Χώρια κάτι επικίνδυνα κατάλοιπα εθνικών καρκινωμάτων, που και σήμερα μας απειλούν.

Γι' αυτό η 26η Αυγούστου, χαραγμένη από το αδυσώπητο χέρι της ιστορίας, πρέπει να είναι ημέρα περισυλλογής για τον Ελληνισμό και όλη την Ευρώπη.

(πρώτη δημοσίευση: 19/08/1992)