Σάββατο 6 Ιουνίου 2009

Syphilisation Européenne (?)

Σε εξέλιξη αυτόν τον καιρό από την ΕΤ1 δραματική τηλεοπτική σειρά για τον ποιητή Καρυωτάκη, άρτια τεκμηριωμένη ιστορικά και στυλιστικά, με ταιριαστό ατμοσφαιρικό φόντο τη θλιβερή εποχή του διχασμού και της μικρασιατικής καταστροφής, ξεδιπλώνει το βαθύ και ειλικρινές αμοιβαίο αίσθημα μεταξύ Κ.Καρυωτάκη και της ποιήτριας Μ. Πολυδουρη˙ αίσθημα που επέπρωτο να ναυαγήσει στο ανυπέρβλητο τότε αδιέξοδο της μάστιγας της εποχής, τη σύφιλη του ποητή. Το τέλος, αντάξιο κλασικής τραγωδίας˙ αυτοκτονία του Καρυωτάκη και πρόωρος θάνατος από φυματίωση της αγιάτρευτα πληγωμένης από τον χωρισμό Πολυδούρη. (Συγκινητική ερμηνεία).
Τώρα που η σωτήρια πενικιλίνη έθεσε εκποδών τη φοβερή μάστιγα -(δεν είναι σατανική, αλήθεια, η διαδοχή της από το ισοδύναμο και παρόμοιο σε πηγή και στόχο AIDS; )- αναλογίζεται κανείς τον αριθμό, στην Ευρώπη των παρελθόντων δύο αιώνων, καλλιτεχνών και ανθρώπων του πνεύματος που είχε σημαδέψει η φοβερή ωχρά σπειροχαίτη (με το όνομα της οποίας ο Καρυωτάκης σκεπτόταν να τιτλοφορήσει ποίημά του). Εκτενής ο κατάλογος των "επωνύμων" θυμάτων για να παρατεθεί˙ ενδεικτικός του περιεχομένου, ο επικεφαλής: ο ιδιοφυής φιλόσοφος και αριστοτέχνης του γερμανικού λόγου, Φρειδερίκος Νίτσε.
Το ευρωπαΐκό πνεύμα εντυπωσιασμένο από τις επενέργειες της ασθένειας, ιδίως στη διάνοια του πάσχοντος, δεν άργησε να αχθεί στην υπόνοια μυστηριακής διασύνδεσης και με τη δημιουργική έμπνευση. Η καταχθόνια ασθένεια σε εωσφορική σύζευξη με την ανθρώπινη κορωνίδα, τον νου, βρήκε πρόσφορο έρεισμα στον ευρωπαϊκό μύθο του Δόκτορα Φάουστ και του Συμβολαίου του με τον Διάβολο˙ παραχώρηση της ψυχής σε αυτόν (με κατάληξη την κόλαση) με αντάλλαγμα ενδιαμέσως την εκπλήρωση των διακαέστερων, δυσεκπλήρωτων και συχνά άνομων, φλογερών επιθυμιών του συμβαλλόμενου.
Ο μύθος, με βαθιές ρίζες στον μεσαίωνα της τευτονικής Κεντρικής Ευρώπης (URFAUST, αρχέγονος Φάουστ), διήγειρε τη δημιουργική φαντασία απίθανου αριθμού ποιητών, λογοτεχνών, μουσουργών και άλλων (ψυχολόγων). Τα σκήπτρα κατέχει ο ποιητικός Φάουστ του Γκαίτε, σταθμός στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο Τόμας Μανν εκδίδει τον δικό του "DOKTOR FAUSTUS", αλληγορία εν πολλοίς της μεγίστης Υβρεως (κατά την αρχαιοελληνική έννοια) του ναζισμού και του εωσφορικού ηγέτη του κατά της ανθρωπότητας, που κατέληξε στην καταστροφή της χώρας του και της Ευρώπης.
Έργο πολυσχιδές, δύσβατο διαμέσου σκολιών ατραπών συμβολισμών, αμφισημιών και εμβριθούς μουσικολογίας. Ο πρωταγωνιστής, ο ιδιοφυής μουσικοσυνθέτης Α.Λέβερκυν, κατά το πρότυπο του διακεκριμένου συνθέτη έντεχνων γερμανικών τραγουδιών (LIEDER) HUGO WOLF, -ο οποίος εν επιγνώσει (και επιτυχώς) πάει γυρεύοντας κυριολεκτικά τη σπειροχαίτη για να ξαναβρεί τη χαμένη του έμπνευση, -προσφεύγει και αυτός στο ίδιο αδιανόητο εγχείρημα. Στόχος του, η νέα μουσική κατόπιν ανατροπής των ισχυόντων κλασικών κανόνων (κατά το πρότυπο εδώ του ARNOLD SCHOENBERG)* Η τρίτη περίπτωση χρησιμοποίησης υπαρκτού προτύπου είναι η κατά το προηγούμενο του ομοιοπαθούς Νίτσε, δραματική πνευματική κατάρρευση του Λέβερκυν, μετά τη συμπλήρωση του έργου του, σε τερματική πολυετή άνοια.
SIC TRANSIT GLORIA...

* ο οποίος και αυτός εκπατρισμένος, σε συνάντηση τους με τον Τ.Μανν στη Ν. Καλιφόρνια ανέκραξε οργίλος, "ICH BIN KEIN SYPHILITIKER".