Η αποψίλωση του Εθνικού Κήπου

Σε προγενέστερο άρθρο μου («Ο Εθνικός μας Κήπος», 18/02/2003), διεκτραγωδώ την απαράδεκτη επέμβαση κατά της μοναδικής φυσιογνωμίας του Εθνικού Κήπου, με τη διαπλάτυνση των σκιερών άλλοτε μονοπατιών και τη διάνοιξη νέων φαρδιών δρόμων μέσα από πυκνές δενδροφυτείες. Παλιοί Αθηναίοι (είδος υπό εξαφάνιση) σχολίασαν σχετλιαστικά. Ομως, με πρόσχημα τη μακροχρόνια, όντως, εγκατάλειψη του Κήπου και δέλεαρ τη χρυσή, κυριολεκτικά, ευκαιρία της «εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων» ανάπλασης κήπων, αλσών κ.λπ., εφόρμησαν οι γνωστοί σύγχρονοι χρυσοθήρες για την «αξιοποίηση» των 1.123.300 ευρω (προϋπολογισμός) που διατέθηκαν για τον Εθνικό Κήπο.

Αν και ουσιαστικά αμέτοχη ευθυνών για τα συντελεσθέντα, η κ. δήμαρχος Αθηναίων, στο ευφρόσυνο πνεύμα των ημερών με την καταιγιστική ακολουθία εγκαινίων, επέλεξε να πλέξει το εγκώμιο της ανάπλασης σε πολύχρωμο ανθόκηπο του αναίτια αποψιλωμένου σκιερού άλσους που ήταν ο Εθνικός Κήπος. (εφημερίδα «Καθημερινή» 21/7, σ. 7). Πλήρης αποσιώπηση του διαπραχθέντος βαναυσουργήματος εις βάρος του πολυτιμότερου, αισθητικά και οικολογικά, πάρκου της Αθήνας. Ουδεμία αναφορά στο ανωτέρω ποσό (προ της συνακόλουθα πάντοτε υπέρβασης) που ξοδεύτηκε για ένα μη αναστρέψιμο και βλαβερών συνεπειών έργο. Αλλά το θέμα καταλήγει, δυστυχώς, σε εμπαιγμό, όταν η λεζάντα της σχετικής φωτογραφίας βεβαιώνει ασύστολα ότι «πιο ελκυστικός για τους επισκέπτες γίνεται ο Εθνικός Κήπος με τη φύτευση 13.000 λουλουδιών - προσφορά του δήμου Αθηναίων». Σε καμιά περίπτωση, όμως, τα λουλούδια -όσες χιλιάδες-δεν μπορούν να συγκαλύψουν τα γενόμενα. Να αναπληρώσουν τα δέντρα που θυσιάστηκαν.

Στη χαώδη Αθήνα των σχεδόν πέντε εκατομμυρίων αδιάφορων ως επί το πλείστον μετοίκων, εσωτερικού και εξωτερικού, το γεγονός περνάει απαρατήρητο. Όμως, χρέος έναντι της ιστορίας αυτής της πόλης, της μνήμης των σοφών, αρχικών σχεδιαστών του Εθνικού Κήπου και όσων με νοσταλγία θυμούνται τη σκιά και τη δροσιά του μέσα στο κατακαλόκαιρο, είναι η κατά κατηγορία έργου παρουσίαση των δαπανηθέντων ποσών: για κοπή δέντρων, για νέα δέντρα (όχι θάμνους) προς αντικατάσταση κομμένων, για τη διαπλάτυνση δρομίσκων, για τη διάνοιξη νέων κ.λπ. θα πρέπει επίσης, ο δήμος Αθηναίων και οι λοιπές εμπλεκόμενες Αρχές να αποκτήσουν -στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου- λεπτομερές σχεδιάγραμμα του Κήπου, όπου να διακρίνονται με χρώμα οι παρεμβάσεις που έγιναν και κυρίως της οδοποιίας. Ευχής έργο, κάποιος δραστήριος ερευνητής να ανιχνεύσει και να παρουσιάσει αντικριστά φωτογραφίες του ίδιου σημείου του Κήπου πριν και μετά την ανθοστεφανωμένη ανα(παρα)μόρφωση. Για την αδιάψευστη τεκμηρίωση των παραπάνω.

Η τύχη του ακινήτου (απάντηση του πρύτανη Γ. Μπαμπινιώτη στην προηγούμενη επιστολή)

Αναφερὸμενοι στην επιστολή του αναγνώστη της έγκριτης εφημερίδας σας κ. Κ. Παπαχρυσάνθου, με θέμα «Τα έκθετα του Πανεπιστημὶου», η οποία δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 20ης Φεβρουαρίου 2004, σας πληροφορούμε τα εξής:

Το ακίνητο επί της Λ. Ποσειδὡνος 30 στο Π. Φάληρο έχει δωρηθεἰ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από τη Ματθἰλδη, χήρα Κυρ. Βαρβαρεσου. Πρόκειται για παλαιά τριώροφη οικία ανεγερθείσα τη δεκαετία του 1930, η οποία, λόγω της παλαιότητάς της, σε συνδυασμό με τον τρόπο κατασκευής της και τη γειτνίασή της με τα θάλασσα, έχει υποστεί σημαντική διάβρωση του σιδηρού οπλισμού των πλακών και λοιπών δομικών στοιχείων της.

Το ακίνητο έχει εκμισθωθεί στο δήμο Π. Φαλήρου, για χρήση του ως Πνευματικού Κέντρου, μετά από πρόταση του οποίου στο ΥΠΕΧΩΔΕ χαρακτηρίσθηκε το κτίριο ως διατηρητέο (ΦΕΚ Δ' 917/16-11-1998). Μετά δε το σεισμό του έτους 1999 το κτήριο κρίθηκε ακατάλληλο για χρήση (κίτρινο).

Το κτίριο πλέον, λόγω της κατάστασής του από δομική άποψη, σε συνδυασμό με το χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου, αλλά και τις διατάξεις των νέων δομικών κανονισμών που ισχύουν και ειδικότερα του αντισεισμικού, απαιτεί ριζική ενίσχυση και επισκευή, ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις στατικής και λειτουργικής γενικότερα επάρκειας.

Πρόσφατα, το Πανεπιστήμιο Αθηνών έλυσε την υπάρχουσα μισθωτική σύμβαση με τον Δήμο Παλαιού Φαλήρου και ήδη προκήρυξε (γιατί πρόκειται για κληροδότημα) δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό, που θα διενεργηθεί στις 30 Μαρτίου 2004, για μακροχρόνια μίσθωση του ακινήτου με ριζική επισκευή-ανάπλασή του, ώστε να αποτελέσει ένα κόσμημα για την ευρύτερη περιοχή, αλλά και από τα αυξημένα, πλέον, προβλεπόμενα έσοδα από τη μίσθωση να εκπληρώνεται ο σκοπός της διαθέτιδας.

Επομένως, τα αναφερόμενα στην επιστολή του αναγνώστη σας ει ναι τουλάχιστον υπερβολικά και άδικα για το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μάλλον θα έπρεπε να είχε ενημερωθεί προηγουμένως για ταν τύχη του ακινήτου με ένα απλό τηλεφώνημα στο Γραφείο του Πρύτανη. Επ' ευκαιρία πληροφορούμε το αναγνωστικό κοινό της έγκριτης «Καθημερινής» ότι με τις άοκνες προσπάθειες της Εταιρεἰας Αξιοποιήσεως και Διαχειρίσεως της Περιουσίας του Πανεπιστημὶου Αθηνὡν ανακατασκευάσθηκαν ριζικά ή βρίσκονται στη διαδικασία της πλήρους ανάπλασης δέκα σημαντικά διατηρητέα κτίρια στην Αθήνα και στον Πειραιά.

Ο Πρύτανης
Καθηγητής Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ



(Σημείωση Κ. Παπαχρυσάνθου: Δυστυχώς παρά τα λεγόμενα του κου Μπαμπινιώτη, τίποτα δεν έγινε ούτε τότε. Υπάρχει και νεότερη σχετική επιστολή μου για το θέμα, με ημερομηνία: 27 Ιουλίου 2013)

Τα έκθετα του Πανεπιστημίου

Προκειμένου να συμμετάσχει με ανακοίνωση σε διεθνές συνέδριο Χημικών, πραγματοποιούμενο σε χώρο της Πανεπιστημιούπολης, έφθασε προ μηνός ο εγγονός του Κυριάκου Βαρβαρέσου, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης, από τα πρωτεύοντα των ΗΠΑ. Πριν αναχωρήσει, θέλησε να επισκεφθεί το σπἱτι, όπου η μητέρα του πέρασε τα παιδικά και σχολικά της χρόνια. Το ακίνητο, στη Λεωφόρο Ποσειδώνος 30 στο Παλαιό Φάληρο (έναντι του Φλοίσβου), μετά τον θάνατο του επιφανούς οικονομολόγου, δώρησε η οικογένειά του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, για να παρέχονται από τα έσοδα του εξ ενοικίων υποτροφίες σε άξιους σπουδαστές των οικονομικών επιστημών. Το θέαμα που αντίκρισε, επιεικέστατα χαρακτηριζόμενο, αποκαρδιωτικό. Έκδηλα τα σημάδια μακροχρόνιας εγκατάλειψης στην εξωτερική του όψη· άδηλη η κατάστασή του στο ακατοίκητο εσωτερικό, απροσπέλαστο από τον κλειδωμένο, απεριποίητο κήπο. Αίσθημα θλίψης και ντροπής κυριεύει τον γνωρίζοντα τον ανεκπλήρωτο προορισμό του.

Με στοιχειώδη, εξ αρχής, φροντίδα συντήρησης το τριώροφο αυτό σπίτι, σε μια τόσο προνομιακή θέση, θα μπορούσε να εξασφαλίσει αξιόλογη οικονομική αλλά και κοινωνική συμβολή στην επιστημονική κατάρτιση φιλοπρόοδων σπουδαστών.

Η περίπτωση, κάθε άλλο παρά σπάνια φοβούμαι, ενεργεί ως τεκμήριο αποθάρρυνσης μελλοντικών δωρεών και είναι σύστοιχη με τη μικρόψυχη κρατική πολιτική έναντι της Παιδείας, σε αντίθεση με την προς άλλες κατευθύνσεις εξαντλούμενη υστερόβουλη γενναιοδωρία.