Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 1999

Alfred Wegener

Στην ακατάσχετη σεισμολογία των ημερών απουσίασε εντυπωσιακά οποιαδήποτε αναφορά στον ιδιοφυή Γερμανό Alfred Wegener (1880-1930). Γεωφυσικός και μετεωρολόγος, επιστήμων εξερευνητής της Αρκτικής, όπου βρήκε το θάνατο στους παγετώνες της Γροιλανδίας το 1930, ο Βέγκενερ δημοσίευσε σημαντικότατες μελέτες επί θεμάτων της ειδικότητάς του. Η κορωνίδα όμως της κομβικής συμβολής του στη γνώση θεμελιωδών γενεσιουργικών διαδικασιών του πλανήτη μας υπήρξε η δημοσίευση το 1915 της επαναστατικής για την εποχή θεωρίας του για την "Προέλευση των Ηπείρων και των Ωκεανών". ("Die Entstehung der Kontinente und Ozeane", πρωτοδιατυπωμένη ήδη απο το 1912). Τίτλος ο οποίος επάξια την τοποθετεί συνειρμικά πλησίον της θρυλικής δαρβίνειας θεωρίας περί της "Προέλευσης των ειδών...".
Εκεί, σε μία σύνθεση βαθιάς επιστημοσύνης, εξαίρετου κριτικού πνεύματος, οξείας παρατηρητικότητας και ενορατικής τόλμης, ο Βέγκενερ εξέθεσε τις πρωτοποριακές απόψεις του που θεμελιώνουν ουσιαστικά την ύπαρξη και τη μετακίνηση των τεκτονικών πλακών· μετακίνηση που, με τη διάσπαση σε ηπείρους της "Παγγαίας", της ενιαίας πριν απο 200 εκατομμύρια χρόνια γήινης μάζας, συνεχίζεται εν μέσω σεισμών, καταποντισμών, ορογένεσης και ηφαιστειακών εκρήξεων, φαινόμενα τα οποία η συνεχώς εμπλουτιζόμενη μεταπολεμικά θεωρία των τεκτονικών πλακών ενοποιεί σε ένα σύστημα γεωδυναμικής αλληλεξάρτησης.
Η ακραία με τα τότε δεδομένα πρωτοτυπία της θεωρίας του Βέγκενερ, είχε ως αποτέλεσμα την επί μισόν και πλέον αιώνα αγνόησή της απο το πλείστον του επιστημονικού κόσμου, ώσπου διάφορες μετρήσεις, κυρίως στους ωκεάνειους βυθούς, τις οποίες κατέστησε εφικτές η μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τεχνολογία, επικύρωσαν την ορθότητα αυτής της θαυμαστής επιστημονικής σύλληψης.
Φωτίζοντας με το φώς του αστραυτερού μυαλού του τους σκοτεινούς μηχανισμούς των εγκάτων της επίγειας κατοικίας μας, ο Βέγκενερ αξίζει να λογίζεται ως ένα απο τα λαμπρότερα πνεύματα του αιώνα που λήγει.